एका ग्रामीण मुलाचा IPS अधिकारी होण्याचा प्रवास: विश्वास नांगरे पाटील यांची जिद्द आणि यशाची अविस्मरणीय गाथा

image courtesy – https://x.com/vishwasnp

मित्रांनो, स्पर्धा परीक्षांचा अभ्यास करताना अनेकदा आपल्याला वाटतं की आपलं गाव, आपली परिस्थिती, आपलं शिक्षण— हे सगळं आपल्या यशाच्या आड येतंय. पण खरं सांगू, हीच परिस्थिती तुमचं सर्वात मोठं बळ बनू शकते. विश्वास नांगरे पाटील यांची गोष्ट ऐकल्यावर तुम्हाला हे पटेल.

सांगली जिल्ह्यातील कोकरूड गाव… जिथे विश्वास नांगरे पाटील यांचा जन्म झाला. त्यांचे वडील सरपंच होते, एक कुस्तीपटू होते. एका सामान्य ग्रामीण कुटुंबात जन्माला आलेल्या विश्वास यांना लहानपणी एका शिक्षकाने “गावचा गुंड होशील,” असं हिणवलं होतं. ही टीका त्यांना अपमानास्पद वाटली नाही, उलट ती त्यांच्या आयुष्यातील सर्वात मोठी प्रेरणा बनली. त्या क्षणी त्यांनी ठरवलं, “मी माझी स्वतःची ओळख निर्माण करेन.“

मेहनत आणि शिस्त: यशाची गुरुकिल्ली

ग्रामीण भागातून येणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी अभ्यास करणं म्हणजे एक मोठा संघर्ष असतो. पण विश्वास नांगरे पाटील यांनी या संघर्षालाच आपली ताकद बनवलं. त्यांनी गायकवाड सरांकडे राहून अभ्यासाला सुरुवात केली. त्यांची दिनचर्या अशी होती, जी आजच्या कोणत्याही यशस्वी विद्यार्थ्यासाठी आदर्श आहे: सकाळी ३ वाजता उठून अभ्यास, दिवसाचे सात तास वाचन आणि वेळापत्रकाचं काटेकोर पालन. ही नुसती मेहनत नव्हती, तर ती यशाची भूक होती. याच जिद्दीमुळे त्यांना १०वी मध्ये ८८% गुण मिळाले आणि ते तालुक्यात पहिले आले.

हा त्यांचा प्रवास फक्त गुणांपुरता मर्यादित नव्हता, तर तो आत्मविश्वास निर्माण करण्याचा प्रवास होता.

अपयश म्हणजे शेवट नाही, तर नवी सुरुवात

स्पर्धा परीक्षांची तयारी करताना अपयश येणं ही एक सामान्य गोष्ट आहे. विश्वास नांगरे पाटील यांनाही अपयशाचा सामना करावा लागला. MPSC आणि UPSC च्या पहिल्या प्रयत्नांमध्ये त्यांना यश मिळालं नाही. पण ते खचले नाहीत. त्या काळात त्यांना जेवण करण्यासाठी राईस प्लेटसाठी १५ रुपयेही नसायचे, हा अनुभव त्यांनी कधीच विसरला नाही. तोच अनुभव त्यांच्यासाठी पुढील संघर्षाचे बळ बनला.

त्यांनी आत्मपरीक्षण केलं आणि स्वतःच्या चुकांमधून शिकले. शेवटी, १९९७ मध्ये त्यांनी एकाच वर्षात सलग १३ परीक्षा उत्तीर्ण होऊन IPS मध्ये निवड मिळवली. त्याच वर्षी त्यांची MPSC मध्ये उप-जिल्हाधिकारी म्हणूनही निवड झाली होती. ही गोष्ट आपल्याला हेच शिकवते की, अपयश हे तुमच्या स्वप्नांचा अंत नसतो, तर तो तुम्हाला आणखी मजबूत बनवण्याचा एक टप्पा असतो.

२६/११ चा थरार: कर्तव्याला सर्वोच्च प्राधान्य

२००८ साली मुंबईवर झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यावेळी विश्वास नांगरे पाटील हे DCP (Zone-1) म्हणून कार्यरत होते. ताज हॉटेलमध्ये जेव्हा अतिरेक्यांनी हल्ला केला, तेव्हा त्यांनी स्वतःच्या जीवाची पर्वा न करता दोन अतिरेक्यांचा सामना केला. त्यांच्या पत्नीचा फोन आला तरी त्यांनी तो घेतला नाही. त्यांच्यासाठी कुटुंबापेक्षा देशाचं कर्तव्य मोठं होतं. NSG कमांडो येईपर्यंत त्यांनी अतिरेक्यांवर दबाव कायम ठेवला. त्यांच्या या अतुलनीय शौर्याबद्दल त्यांना राष्ट्रपती शौर्य पदक प्रदान करण्यात आलं.

विश्वास नांगरे पाटील यांच्या आयुष्यातून आपण हेच शिकतो की, पद मिळवणं ही सुरुवात आहे, पण त्या पदावर राहून आपलं कर्तव्य निष्ठेने पार पाडणं हेच खरं यश आहे.

तुम्हीही करू शकता!

आजही विश्वास नांगरे पाटील तरुणाईसाठी एक प्रेरणास्रोत आहेत. त्यांच्या भाषणात एक वाक्य नेहमी असतं, “जर अपयश आलं तरी ते एक आव्हान म्हणून स्वीकारा; आपल्यात काय कमतरता राहिल्या आहेत, त्यावर विचार करा.“

त्यांची ही गाथा फक्त एका आयपीएस अधिकाऱ्याची नाही, तर ती प्रत्येक त्या विद्यार्थ्याची आहे ज्याला वाटतं, “मी हे करू शकेन का?” त्यांच्या जीवनातून हेच शिकायला मिळतं की तुमची परिस्थिती नाही, तर तुमची दृष्टी आणि तुमची जिद्द तुमचं भविष्य ठरवते.

आजपासून तुमच्या अभ्यासाच्या टेबलावर एक गोष्ट नक्की ठेवा – ‘मन में है विश्वास!’

Also Visit –

UPSC Preparation

MPSC Preparation